Melatonin Kullanımı ve Uyku Düzensizliği
Melatonin Giriş ve Uyku Bozukluklarında Kullanımı
Epifiz bezi tarafından salgılanan bir hormon olan melatonin, genellikle uyku-uyanıklığın tutulmasının düzenlenmesiyle birlikte bulunur[1]. Vücuttaki akşam seviyeleri artar, rahatlamayı ve uyuşukluğu teşvik eder ve gün içinde azalır[2]. Düşük melatonin seviyesi uykusuzluk gibi uyku bozukluklarıyla ilişkilendirilmiştir ve yorgunluk, halsizlik ve diğer ilgili durumlara yol açabilir[3]. Sonuç olarak melatonin takviyeleri özellikle uyku problemleri olan bireylerde uyku düzeninin düzenlenmesine ve uykunun iyileştirilmesine yardımcı olmak için kullanılmaya başlandı[2].
Melatonin durumunun uyku bozuklukları ve anksiyete dahil olmak üzere çeşitli sağlık koşulları üzerinde olumlu bir gelişmelere sahip olduğu görülür[3]. Jet lag, uyku sorunları, çocuklarda uyku bozuklukları olan bireylere ve ameliyat öncesinde önerilir[1]. Daha önceki incelemelerde, melatonin rejiminin uyku bozukluğu olan bireylerdeki dalma süresini azaltabildiği ve uykuda değişim süresini artırabildiği gösterilmiştir[4]. Ancak melatonin kullanımıyla elde edilen canlı rüyalar veya kabuslar gibi potansiyel yan etkilerin bulunmasının unutulmaması önemlidir[4]. Bu nedenle melatonini uyku yardımı olmadan önce bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir[5].
Melatonin hap veya damla gibi çeşitli formlarda alınabilmektedir[1]. Melatonin dozajı ve kullanımı, bireyin gelişimi, sağlık gelişimi ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebileceği için sağlık uzmanı tarafından belirlenmelidir[1]. Melatonin değişimi genel olarak güvenli kabul edilse de kullanımıyla ilgili bazı riskler vardır[5]. Melatonin'i uyku yardımı olarak kullanmadan önce bu riskleri dikkate almak ve bunların potansiyel faydalarla görülmesi önemlidir[5]. Genel olarak melatonin, uyku bozukluklarını yönetmede ve uyku düzeyinde etkili bir araç ancak bir sağlık uzmanının rehberliğinde kullanılabilir.
Uyku Bozukluklarında Melatonin Kullanımının Faydaları
İnsan vücudunda doğal olarak üretilen bir hormon olan melatonin, uyku-uyanıklığın düzenlenmesinde önemli bir rol oynar[2]. Ancak uyku bozukluğu olan bireylerde düşük melatonin düzeyinde yaygın olarak görülmektedir[2]. melatoninin uykunun derinliğini ve süresini artıran uykunun iyileştirilmesine destek olarak geliştirildi[6]. Melatonin, uygun uyku düzenini sağlayarak daha dinlendirici ve onarıcı bir uyku elde edilmesine yardımcı olabilir ve bu da genel sağlık ve iyileşmenin iyileşmesine yol açabilir.
Melatoninin uyku kalitesini artırmanın yanı sıra özgürlük dalma ve uykuda kalma zorluğu da dahil olmak üzere uykusuzluk temizliğini da ayırır[2]. Çalışmalar melatoninin subjektif uyku standartlarını, uyku gecikmesini, uyku süresini, alışılmış uyku dağıtımlarını ve gündüz soğutma işlemlerini gerçekleştirmeyi göstermektedir[7]. Melatonin'in dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu ve uykuda başlayan uykusuzluğu olan pediatrik bebeklerin da etkili olduğu görülmüştür[8]. Ek olarak kiraz, fındık ve ceviz gibi doğal melatonin kaynaklarının uykusuzluğun hafifletilmesine yardımcı olmak için kişinin diyetine dahil edilebilir[1].
Melatonin, önemli yan yaşama ve bağımlılık potansiyeline sahip olabilen benzodiazepinler gibi reçeteli uyku yardımcılarına güvenli ve etkili bir alternatif sunmaktadır[3]. Çalışmalar, melatoninin, benzodiazepin dozunu azaltan bireylerde yoksunluk belirtilerini azaltabildiği gösterilmiştir[5]. Ayrıca melatonin, uykusuzluk gidericilerin ortadan kaldırılması veya jetlag miktarını en aza indirmek için harici bir takviye olarak ağızdan uygulanabilir. Hastalıkları tedavi etmek için kullanılan diğer ilaçlarla uyku karşılığında melatoninin önemli ölçüde daha az yan etkisi vardır ve güçlü bir alternatif tedavi sunar[10]. Uyku bozukluğu olan yaşlı bireylerde melatonin değerlerinin serum melatonin ve miktarının 6-hidroksimelatonin sülfat düzeylerini arttırdığı durumlarda, bu da yaşa bağlı uyku sorunlarının tedavisi için potansiyelini düşündürmektedir[5]. Önceki incelemelerde ayrıca uyku bozukluğu olan, Melatonin özelliklerinin dalma süresi ve uykuda kalma süresini 7 dakika uzatması da gösterilmiştir[4].
Melatonin Kullanımının Riskleri ve Yan Etkileri
Melatonin takviyeleri genellikle uykusuzluk gibi uyku sorunlarına kısa vadeli bir çözüm olarak kullanılmaktadır[2]. Ancak melatonin kullanımına bağlı potansiyel riskler ve yan etkiler vardır. En yaygın yan etkilerden biri, kaza ve düşme riskini artırabilen uyuşukluk ve bir araya getirilerek koordine edilir[5]. Bu özellikle melatonin daha yüksek dozlarda veya uyuşukluğa neden olan diğer sistemlerle birlikte uygulanır. Potansiyel risklerin farkında olmak ve melatonin takviyelerini yalnızca bir sağlık uzmanının talimatıyla kullanmak önemlidir.
Melatonin diğer salınımlarla izin verebilir ve bu durumda olumsuzluklar devam edebilir[11]. Örneğin araştırma, melatonin rejiminin almanın beta bloker ilacı kullanan uykuda iyileştirebildiğini azaltabildiğini gösterdi[2]. Ancak melatonin kan incelticiler, antidepresanlar ve sakinleştiriciler dahil diğer sistemlerle etkileşime girmeyi unutmamak önemlidir. Bu nedenle, özellikle şu anda başka sistemler kullanıyorsanız, melatonin almadan önce bir sağlık uzmanına maruz kalmanız önemlidir.
Melatonin genellikle kısa süreli kullanım için güvenli olarak kabul edilirken, dikkate alınması gereken uzun vadeli potansiyel etkiler ve riskler vardır[12]. Örneğin uzun süreli melatonin vücudunun doğal hormon üretimi üzerindeki etkilerine ilişkin kapsamlı araştırma bulunmaktadır. Ek olarak, bazı bitkilerin melatonin takviyelerinin hem erkeklerde hem de kadınların doğurganlığı ve üreme organlarının uzamasının uzayacağı devam eder[5]. Melatonin takviyelerini uzun süre kullanmadan önce potansiyel yararları ve riskleri tartmak önemlidir. Genel olarak melatonin, uyku bozukluklarının giderilmesi için etkili bir araç olsa da, onun sorumlu bir şekilde ve bir sağlık uzmanının rehberliği altında kullanılması önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Melatonin nedir?
Melatonin, vücut tarafından doğal olarak salgılanan bir hormondur. Beyindeki epifiz bezi salgılanır ve genellikle uyku düzeni ve biyolojik saatin kontrolünde rol oynar.
Melatonin nasıl çalışır?
Melatonin, biyolojik saatin düzenlenmesine yardımcı olarak vücudun uyku ve uyandığı zamanların ayarlanmasına yardımcı olur. Kırmızı ışık azaldığında ve karanlık çöktüğünde salınır, ancak geniş uyku sinyalleri artar.
Melatonin Uyku Bozukluklarında Neden Kullanılır?
Melatonin, uyku düzeninin düzenlenmesine yardımcı olması nedeniyle uyku bozuklukları olan insanlar için kullanılır. Özellikle uyku düzenindeki bozulmayan yedek, jetlag, vardiyalı çalışma gibi yaygın kullanımı yaygındır.
Melatonin riskleri ve yan etkileri nelerdir?
Melatonin değişiminin bazı yan etkileri arasında uyuşukluk ve kırılmalar koordine edilir, diğerleriyle etkileşimler ve uzun süreli etkilerle potansiyel riskler mevcuttur. Bu nedenle melatonin kullanımından önce bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir.
Besin gıda takviyesi ürünleri normal beslenmenin yerine geçmez. Tüm takviye edici gıda ürünlerinde aile hekiminleri tavsiyesi ile kullanım öneririz. Kozmetik vedermokozmetik ürünlerde dermatolog tavsiyesi ile kullanım öneririz. Bu yazı tavsiye niteliğinde değil genel bilgilendirme maksatlıdır.
Referanslar
1. Melatonin Nedir? Melatonin Ne İşe Yarar?. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren www.memorial.com.tr
2. Melatonin nedir? Melatonin'in Etkileri Nelerdir?. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/melatonin/
3. Melatonin nedir? Melatonin hormonu düzeyi nasıl artırılır?. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren www.medicalpark.com.tr/melatonin/hg-2159
4. Uyku problemlerine karşı kullanılan melatonin, kabuslara .... (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren www.indyturk.com/node/567966
5. Melatonin: General Features and its Role in Psychiatric Di. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren dergipark.org.tr/tr/download/article-file/115050
6. Melatonin Nedir ve Ne İşe Yarar?. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12860/melatonin
7. 1271 İntörn Doktorlarda Gece Vardiyalı Çalışmanın .... (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3349426
8. Melatonin and its importance. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1893104
9. Melatonin Nedir? Melatonin Ne İşe Yarar?. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren www.youplus.com.tr
10. Oneiros Plus. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren www.astartepharma.com/urun/oneiros-plus
11. Melatonin Nedir? Etkileri Nelerdir?. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren www.buyukanadoluhastanesi.com
12. Melatonin Yan Etkileri Var Mı, Riskler Nelerdir?. (n.d.) geri alındı April 17, 2024, itibaren www.altunmarket.com
Natuwell Nightline Melatonin 60 Tablet
Wellcare Melatonin 3 mg 60 Tablet
Optilife Melatonin 3 MG 60 Tablet
VeNatura Melatonin ve Vitamin B6 (P-5-P) Sıvı 150 ml